5
Cục Hải quan thành phố Hà Nội là Cục Hải quan liên tỉnh ngoài các
Chi cục đóng trên địa bàn thành phố Hà Nội nh: Chi cục Hải quan Bu điện
Hà Nội, Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội, Chi cục Hải quan khu công nghiệp Bắc
Thăng Long, Chi cục Hải quan ga đờng sắt liên vận quốc tế Yên Viên, Chi
cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, Chi cục Hải quan ICD Gia
Thuỵ, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu t gia công, Chi cục Hải quan Gia
Lâm, còn có 4 Chi cục đóng trên địa bàn của một số tỉnh lân cận nh : Chi cục
Hải quan Hà Tây, Chi cục Hải quan Bắc Ninh, Chi cục Hải quan Phú Thọ, Chi
cục Hải quan Vĩnh Phúc.
Chi cục Hải quan cửa khẩu và tơng đơng thực hiện nhiệm vụ, quyền
hạn theo quy định của Luật Hải quan, các quy định khác của pháp luật có liên
quan và những nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể, trong đó có những nhiệm vụ liên
quan trực tiếp đến công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thơng mại, cụ
thể:
- Tiến hành thủ tục hải quan, thực hiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với
hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, chuyển cửa khẩu, phơng tiện
vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh theo quy định của pháp luật.
- Tiến hành kiểm soát hải quan để phòng, chống buôn lậu, chống gian lận
thơng mại, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới trong phạm vi
địa bàn hoạt động của Chi cục Hải quan.
- Thực hiện việc lập biên bản, ra quyết định tạm giữ hàng hoá, tang vật,
phơng tiện vi phạm hành chính về hải quan và xử lý vi phạm hành
chính về Hải quan; giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi
hành chính và giải quyết tố cáo theo thẩm quyền Chi cục Hải quan đợc
pháp luật quy định.
Địa bàn hoạt động của Hải quan thành phố Hà Nội rộng, phân tán.
Ngoài Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài là cửa khẩu xuất nhập trực
tiếp, còn lại phần lớn các đơn vị là các địa điểm thông quan nằm sâu trong nội
địa.Đa số hàng hoá xuất nhập khẩu làm thủ tục xuất nhập dới dạng chuyển
cửa khẩu theo các tuyến đờng: hàng không, đờng bộ, đờng biển, đờng sắt.
Hiện nay, có trên 10000 doanh nghiệp, tổ chức xuất nhập khẩu đăng ký làm
thủ tục tại Cục Hải quan thành phố Hà Nội. Những yếu tố trên đòi hỏi lực
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
6
lợng kiểm tra, kiểm soát của Hải quan thành phố Hà Nội phải đủ mạnh để
đảm bảo tốt yêu cầu quản lý và phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu.
III. Vai trò của Hải quan trong công tác đấu tranh chống
buôn lậu, gian lận thơng mại
Chức năng về quản lý Nhà nớc về Hải quan thể hiện ở hai mặt: quản lý
bằng chính sách pháp luật và bằng hoạt động kiểm tra, giám sát. Nhà nớc tạo
điều kiện thuận lợi đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập
cảnh qua biên giới trên cơ sở tuân thủ pháp luật Việt Nam, điều ớc quốc tế có
liên quan đến hoạt động Hải quan mà Việt Nam ký kết và công nhận.
Hải quan Việt Nam, khi tiến hành kiểm tra, giám sát, kiểm soát, có
nhiệm vụ tổ chức đấu tranh chống buôn lậu hoặc vận chuyển trái phép hàng
hoá, ngoại hối, tiền Việt Nam qua biên giới; áp dụng các biện pháp phát hiện,
ngăn chặn, điều tra, xử lý các vi phạm theo quy định của pháp luật.
Xuất nhập khẩu là hoạt động kinh doanh buôn bán ở phạm vi quốc tế.
Vì vậy, các nớc đều phải có luật pháp và các cơ quan chức năng ngăn ngừa,
phòng chống các tệ nạn trong lĩnh vực thơng mại.
Việc tăng cờng giao lu để hợp tác, trao đổi là một đòi hỏi tất yếu để
hoà nhập với nền kinh tế thế giới. Trong mối quan hệ đa phơng đó, sự xâm
nhập của các yếu tố tiêu cực có tính quốc tế là không thể tránh khỏi đợc, và
một khi có sự gian lận trong hoạt động xuất nhập khẩu, gian lận thơng mại thì
tình trạng tham nhũng, tiêu cực vẫn còn xảy ra và phát triển.
Công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thơng mại là một nhiệm
vụ quan trọng của ngành Hải quan, đợc tiến hành bằng các biện pháp nghiệp
vụ, thực hiện đúng theo chính sách pháp luật vừa tạo điều kiện thuận lợi cho
hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, đồng thời phải quản lý chặt chẽ ,
chống buôn lậu và gian lận thơng mại .
IV.Tổ chức bộ máy, biên chế lực lợng đấu tranh chống buôn
lậu, gian lận thơng mại của Cục Hải quan thành phố Hà nội
Trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, chống gian lận thơng mại,
nhìn chung, mọi đơn vị, mọi bộ phận, mọi cán bộ công chức của ngành Hải
quan đều có đóng góp sức mình cả trực tiếp và gián tiếp. Trong phạm vi báo
cáo này, chỉ xin tóm tắt một số nét chính về lực lợng có chức năng chính về
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
7
điều tra chống buôn lậu trong hoạt động của Hải quan. Về cơ cấu tổ chức, ở
Tổng cục Hải quan có Cục Điều tra chống buôn lậu, ở Cục Hải quan các tỉnh,
thành phố có Đội Kiểm soát hải quan.
1. Về cơ cấu tổ chức
Đội Kiểm soát hải quan Hà Nội là đơn vị trực thuộc Cục Hải quan thành phố
Hà Nội có chức năng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm soát hải quan để
phòng, chống buôn lậu, chống gian lận thơng mại, vận chuyển trái phép hàng
hoá qua biên giới trong phạm vi hoạt động của hải quan do Cục Hải quan
thành phố Hà Nội quản lý.
* Về cơ cấu tổ chức: Đội Kiểm soát gồm 3 tổ công tác nghiệp vụ, 1 Đội trởng
và 1 Phó đội trởng.
Đội Kiểm soát có t cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản tại kho
bạc nhà nớc để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đợc giao theo quy định của
Pháp luật. Mối quan hệ công tác của Đội Kiểm soát:
- Chịu sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp và toàn diện của Cục trởng Cục Hải
quan thành phố Hà Nội.
- Chịu sự chỉ đạo, hớng dẫn, kiểm tra trực tiếp về nghiệp vụ kiểm soát
hải quan của Cục trởng Cục Điều tra chống buôn lậu; và thực hiện
chế độ báo cáo định kỳ và đột xuất về nghiệp vụ kiểm soát hải quan
đối với Cục trởng Cục Điều tra chống buôn lậu theo quy định của
Tổng cục Hải quan.
- Đối với các đơn vị thuộc và trực thuộc Cục Hải quan thành phố Hà Nội
là quan hệ phối hợp để thực hiện nhiệm vụ đợc giao.
2. Nhiệm vụ của Đội Kiểm soát hải quan thành phố Hà nội
Đội Kiểm soát thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật
Hải quan, các quy định khác của Pháp luật có liên quan và những nhiệm vụ
quyền hạn, cụ thể sau:
2.1. Trong phạm vi địa bàn hoạt động của Hải quan do Cục Hải quan thành
phố Hà nội quản lý, Đội Kiểm soát thực hiện các nhiệm vụ:
- Thực hiện các biện pháp nghiệp vụ cơ bản, tổ chức nắm tình hình, xây
dựng trình Cục trởng phơng án, kế hoạch trọng tâm, trọng điểm để
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
8
phòng ngừa và đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thơng mại , vận
chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới, các hành vi vi phạm pháp
luật hải quan, chống móc nối với nội bộ Hải quan và tổ chức thực hiện
sau khi đợc phê duyệt.
- Thu thập thông tin về buôn lậu, gian lận thơng mại để Cục trởng chỉ
đạo các Chi cục Hải quan cửa khẩu thực hiện kiểm tra, giám sát hải
quan và kiểm soát phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng
hoá qua cửă khẩu.
- Tiến hành các biện pháp tuần tra, điều tra hoặc biện pháp nghiệp vụ
khác nhằm ngăn ngừa, phát hiện, bắt giữ các vụ buôn lậu, gian lận
thơng mại, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới theo kế
hoạch phơng án đợc Cục trởng phê duyệt.
- Phối hợp với các lực lợng chống buôn lậu trên địa bàn để thực hiện
nhiệm vụ chống buôn lậu, chống gian lận thơng mại, vận chuyển trái
phép hàng hoá qua biên giới theo chỉ đạo của Cục trởng và yêu cầu
của Cục trởng Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan.
2.2. Ngoài địa bàn hoạt động Hải quan, Đội Kiểm soát Hải quan Hà Nội phối
hợp với các lực lợng chức năng khác trên địa bàn để ngăn ngừa, phát
hiện, điều tra, bắt giữ các hành vi buôn lậu, gian lận thơng mại, vận
chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới, bao gồm:
- Xử lý vi phạm hành chính về Hải quan theo thẩm quyền đợc pháp
luật quy định.
- Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất theo quy định của ngành
về tình hình và kết quả công tác phòng, chống buôn lậu hoặc vận
chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới.
- Thực hiện các quy định về quản lý cán bộ, công chức và quản lý tài
chính, tài sản, trang thiết bị của Đội theo phân cấp.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác đợc cấp trên giao.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
9
Phần thứ hai
Thực trạng công tác đấu tranh chống buôn lậu
và gian lận thơng mại tại Cục Hải quan thành phố Hà Nội
I. Khái niệm về gian lận thơng mại và buôn lậu.
1. Khái niệm về gian lận thơng mại
Gian lận thơng mại là hành vi dối trá, mánh khóe, lừa lọc trong lĩnh
vực thơng mại thông qua hoạt động mua, bán, kinh doanh, xuất nhập khẩu
hàng hoá, dịch vụ nhằm mục đích thu lợi bất chính. Mục đích của hành vi gian
lận thơng mại là nhằm thu lợi bất chính do thực hiện trót lọt hành vi lừa đảo,
dối trá. Chủ thể tham gia hành vi gian lận thơng mại bao gồm: ngời mua,
ngời bán, hoặc cả ngời mua và ngời bán thông qua đối tợng là hàng hóa.
Gian lận thơng mại là một hiện tợng mang tính lịch sử, chỉ khi có sản
xuất hàng hóa, các sản phẩm đợc mang ra trao đổi trên thị trờng, có ngời
mua, ngời bán nhằm thực hiện phần giá trị đợc kết tinh trong hàng hóa thì
gian lận thơng mại cũng mới xuất hiện. Sản xuất hàng hóa ngày càng phát
triển, thị trờng ngày càng mở rộng, các sản phẩm đa ra trao đổi, buôn bán
trên thị trờng ngày càng nhiều, tiêu chuẩn và chủng loại hàng hóa ngày càng
đa dạng, phong phú thì gian lận thơng mại cũng ngày càng phức tạp và tinh vi
hơn. Ngày nay, mặc dù ngời ta khó có thể tiến hành xã hội hóa toàn cầu
nhng toàn cầu hóa về kinh tế lại là một quá trình tất yếu khách quan dẫn đến
gian lận thơng mại mang tính toàn cầu trên cơ sở sự khác biệt các Nhà nớc,
quốc gia độc lập.
Gian lận thơng mại ở Việt nam không phải là vấn đề mới, từ xa xa,
ông cha ta đã đúc kết hành vi gian lận thơng mại thành câu:" Buôn gian, bán
lận" để chỉ những mặt trái của việc buôn bán, để mọi ngời cảnh giác với thủ
đoạn,mánh khóe,lừa dối khách hàng của các gian thơng. Hiện nay chúng ta
đang phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế
thị trờng có sự điều tiết của Nhà nớc. Chấp nhận cơ chế thị trờng tất yếu
phải chấp nhận cạnh tranh. Cạnh tranh là động lực để phát triển. Nguyên nhân
và động cơ cuối cùng của cạnh tranh là lợi nhuận. Trong cạnh tranh chắc chắn
sẽ xuất hiện hình thức và thủ đoạn gian lận thơng mại phức tạp và tinh vi thể
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
10
hiện ở các hành vi trốn thuế, lẩn tránh sự kiểm soát của Nhà nớc, buôn lậu,
lừa đảo, hối lộ, lấy cắp bí mật sản xuất, cạnh tranh tiêu cực phi kinh tế nh
vậy, có thể thấy mục đích hành vi gian lận trong lĩnh vực thơng mại nhằm thu
đợc lợi nhuận không chính đáng.
Ơ nớc ta hiện nay cha có một văn bản pháp luật nào đề cập một cách
đầy đủ khái niệm về gian lận thơng mại cũng nh gian lận thơng mại trong
lĩnh vực Hải quan. Mặc dù vậy, thuật ngữ gian lận thơng mại đợc sử dụng
một cách rộng rãi ở các Bộ, ngành, các tổ chức khác nhau. Sau đây, chúng ta
xem xét quan điểm của tổ chức Hải quan Thế giới định nghĩa về gian lận
thơng mại .
1.1. Gian lận thơng mại trong lĩnh vực Hải quan
Khác với gian lận thơng mại nói chung, gian lận thơng mại trong lĩnh
vực Hải quan là những hành vi gian lận nhằm trốn tránh việc kiểm soát của cơ
quan Hải quan để trốn thuế xuất nhập khẩu.
Việc xác định khái niệm gian lận thơng mại trong lĩnh vực Hải quan đã
đợc Hội đồng hợp tác Hải quan quốc tế (nay là tổ chức Hải quan thế giới
World Customs Organization-WCO) thảo luận nhiều lần. Ngày 9/6/1977, các
nớc thành viên họp tại Nairobi (CH Kenya) đã đa ra định nghĩa: "gian lận
thơng mại trong lĩnh vực Hải quan là hành vi vi phạm pháp luật Hải quan, lừa
dối Hải quan để lẩn tránh một phần hoặc toàn bộ việc nộp thuế xuất nhập
khẩu, vi phạm các biện pháp cấm hoặc hạn chế do luật pháp Hải quan quy
định, để thu đợc một khoản lợi nào đó qua việc vi phạm pháp luật này.
Hiện nay trong xu thế toàn cầu hóa, thơng mại quốc tế ngày càng phát
triển, gian lận thơng mại ngày càng phức tạp và tinh vi hơn. Vì vậy, tại hội
nghị quốc tế lần thứ 5 về chống gian lận thơng mại trong lĩnh vực Hải quan
do WCO triệu tập tại Brussels, Bỉ ngày 9/10/1995 đã thống nhất đa ra một
định nghĩa mới nh sau: "gian lận thơng mại trong lĩnh vực Hải quan là hành
vi vi phạm các điều khoản pháp qui hoặc pháp luật Hải quan nhằm trốn tránh
hoặc cố ý trốn tránh nộp thuế Hải quan, phí và các khoản thu khác đối với việc
di chuyển hàng hóa thơng mại hoặc nhận và có ý định nhận việc hoàn trả trợ
cấp hoặc phụ cấp cho hàng hóa không thuộc đối tợng đó hoặc đạt đợc hoặc
cố ý đạt đợc lợi thế thơng mại bất hợp pháp gây hại cho các nguyên tắc và
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
11
tập tục cạnh tranh thơng mại chân chính". Hội nghị cũng đã phân tích, tổng
hợp, đúc kết và liệt kê 16 loại hành vi gian lận thơng mại chủ yếu.
Trên cơ sở đó với thực tiễn ở Việt Nam, khái niệm gian lận thơng mại
đợc biết đến nh sau: "gian lận thơng mại trong lĩnh vực Hải quan là hành vi
gian lận các luồng sản phẩm xuất nhập khẩu bằng cách lợi dụng sơ hở của luật
pháp, chính sách và quản lý của các cơ quan Nhà nớc để lẩn tránh việc kiểm
tra kiểm soát của Hải quan nhằm trốn tránh nghĩa vụ đối với Nhà nớc và thu
lợi bất chính cho riêng mình".
1.2. Sự khác nhau giữa buôn lậu và gian lận thơng mại
Căn cứ vào điều 153 Bộ luật hình sự có thể, rút ra khái niệm buôn lậu
"Buôn lậu là hành vi buôn bán trái phép qua biên giới hàng hóa, tiền Việt
Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý hoặc vật phẩm thuộc di tích lịch sử văn
hóa".
Theo tổ chức Hải quan Thế giới WCO: "gian lận thơng mại trong lĩnh
vực Hải quan là hành vi vi phạm pháp luật Hải quan, lừa dối Hải quan để lẩn
tránh một phần hoặc toàn bộ việc nộp thuế xuất, nhập khẩu, vi phạm các biện
pháp cấm hoặc hạn chế do luật pháp Hải quan quy định, để thu đợc khoản lợi
nào đó trong việc vi phạm này".
So sánh khái niệm gian lận thơng mại trong lĩnh vực Hải quan với khái
niệm buôn lậu hoặc vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới có thể
thấy có những điểm khác nhau sau:
- Gian lận thơng mại thực chất đó là tiến hành hoạt động xuất nhập khẩu
có phép tắc, công khai đến cơ quan Hải quan để làm thủ tục (khai báo,
kiểm tra, nộp thuế) và công khai, hợp pháp đa hàng hóa qua cửa khẩu.
nhng lợi dụng những kẽ hở để khai báo gian dối nh về mẫu mã,về số
lợng, về chất lợng nhằm đạt đợc kết quả cuối cùng là gian lận về
mức thuế phải nộp. Hành vi này có khi chỉ là thủ đoạn riêng của chủ
hàng khi có sự tiếp tay của một số nhân viên Hải quan biến chất.
- Buôn lậu là hành vi lén lút đa hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới
trốn tránh hoặc chống lại sự kiểm tra, kiểm soát của Hải quan bằng cách
không đi qua cửa khẩu, hoặc tuy có đi qua cửa khẩu nhng dùng thủ
đoạn bí mật bất hợp pháp nh trà trộn hàng lậu trong các hàng hóa khác
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
12
có làm thủ tục, cấu tạo chỗ bí mật để giấu hàng lậu để che dấu hàng
hóa, trốn tránh, chống lại sự kiểm tra của Hải quan, nhằm đạt đợc lợi
ích cuối cùng là thu đợc lợi nhuận thặng d siêu ngạch. Hành vi buôn
lậu có khi chỉ có giá trị nhỏ, nhng hầu hết phải do những tổ chức bất
hợp pháp có đờng dây bất hợp pháp qua biên giới, có khi xuyên quốc
gia thực hiện.
Vấn đề đặt ra là ở Việt Nam cũng nh nhiều nớc trên thế giới, hai khái
niệm này cha đợc phân định rõ ràng. Nhiều nớc coi buôn lậu cũng là hành
vi gian lận thơng mại. Tổ chức Hải quan Thế giới tại hội nghị lần thứ 5 về
chống gian lận thơng mại đã xếp buôn lậu vào một trong những hình thức
gian lận thơng mại nhng coi đó là loại hình gian lận thơng mại đặc biệt
nguy hiểm.
Ơ Việt Nam hiện nay, buôn lậu đợc coi là hành vi vi phạm pháp luật,
không đồng nhất với gian lận thơng mại.
Theo Bộ Luật hình sự 2000 quy định tại điều 153 và điều 154, buôn lậu
và vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới, là hành vi vi phạm
pháp luật hình sự và bị coi là phạm tội. Hai tội danh này tơng ứng với hai
khung hình phạt khác nhau. Tội buôn lậu (Điều 153) hình phạt thấp nhất là
phạt tiền 10 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng, cao nhất là tử hình. Tội vận
chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới (Điều 154) hình phạt thấp nhất
là phạt tiền từ 5 triệu đồng, cải tạo không giam giữ 2 năm hoặc vào tù 3 tháng,
hình phạt cao nhất là phạt tù 10 năm.
Trong Bộ luật hình sự 2000, hành vi GLTM không đợc đề cập đến, nh
vậy có thể nói gian lận thơng mại có sự tách biệt với tội danh buôn lậu. Xét
về góc độ áp dụng luật pháp có thể khởi tố hình sự tất cả các chủ thể có hành
vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội "vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua
biên giới" (Điều 154 Bộ luật hình sự). Điều này cho phép xác định ranh giới
giữa buôn lậu, vận chuyển hàng hoá trái phép qua biên giới với hành vi gian
lận thơng mại.
Tuy nhiên, đối với trờng hợp chủ hàng giấu diếm hàng hóa hoặc không
có giấy tờ hợp lệ khi xuất nhập khẩu hoặc khai báo gian dối khi qua biên giới,
thì cũng có thể coi là vận chuyển trái phép hàng hoá để khởi tố theo Điều 153
Bộ luật hình sự hoặc xử phạt theo quy định tại điều 12, 13 Nghị định
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
13
138/2004/NĐ-CP về xử phạt hành vi trong lĩnh vực hải quan. ở đây, một vấn
đề nổi cộm là cùng một hành vi vi phạm nh không khai báo hoặc khai báo
không đúng khi vân chuyển hàng hoá qua biên giới việc xử lý có thể áp
dụng điều 153 Bộ luật hình sự ghép vào tội danh "tội buôn lậu", nhng cũng
hành vi đó cũng có thể áp dụng điều 12 Nghị định 130/2004/NĐ- CP về quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nớc về Hải quan.
Do đó, việc phân định rõ ràng ranh giới để xác định tội danh buôn lậu và gian
lận thơng mại là một vấn đề bức xúc cần đợc nghiên cú giải quyết.
Theo pháp luật Việt Nam, gian lận thơng mại không phải là một tội
danh trong Bộ luật hình sự, nhng các biểu hiện đặc trng của nó lại trùng hợp
với tội buôn lậu, một bộ phận của gian lận thơng mại là buôn lậu và buôn lậu
bao gồm cả gian lận thơng mại. Hai khái niệm này thờng đi đôi, gắn liền với
nhau trong tiềm thức xã hội, chúng có phần giao thoa với nhau nhng không
bao hàm tất cả. Đặc biệt là gian lận thơng mại, ngoài buôn lậu, gian lận
thơng mại còn bao gồm nhiều yếu tố khác nh: buôn bán hàng giả, ăn cắp
mẫu mã, khai báo sai về số lợng, chất lợng hàng hóa
Sự khác nhau cơ bản giữa gian lận thơng mại và buôn lậu là buôn lậu
trớc hết là:
- Hành vi gian lận thơng mại nhng ở mức cao hơn, tính chất phức tạp
và nghiêm trọng hơn. Nó là trờng hợp đặc biệt của gian lận thơng
mại.
- Về bản chất của những kẻ buôn lậu là mạo hiểm, sử dụng "cơ bắp" và
các phơng tiện cần thiết để đa hàng qua biên giới.
- Bản chất của gian lận thơng mại là "cơ mu, trí não" lợi dụng sự sơ hở,
không rõ ràng, không chính xác khoa học và đầy đủ của luật pháp,
chính sách của các cơ quan quản lý chức năng để thực hiện hành vi gian
dối, lừa gạt qua cửa khẩu một cách công khai nhằm thu lợi bất chính.
Phạm vi của khái niệm gian lận thơng mại rộng hơn khái niệm buôn
lậu.
- Nếu xép ở mức độ nguy hiểm đối với nền kinh tế thì hành vi buôn lậu
mang ảnh hởng nghiêm trọng hơn nhiều.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
14
- Nếu xét ở khía cạnh xử lý thì xử lý gian lận thơng mại trong lĩnh vực
Hải quan khó khăn hơn và khung hình phạt nhẹ hơn.
- Nếu xét ở góc độ nhận biết thì buôn lậu dễ nhận thấy hơn còn gian lận
thơng mại thông thờng núp dới những vỏ bọc hợp pháp.
Có thể nói, buôn lậu trớc hết là hành vi gian lận thơng mại trong lĩnh
vực Hải quan có mức độ nguy hiểm cho xã hội đáng kể. Điều đó có nghĩa là
hành vi khách quan và hàng hóa gian lận thơng mại phải ở mức bị coi là nguy
hiểm đáng kể, phải xử lý hình sự (về tội buôn lậu hoặc vận chuyển trái phép
hàng hóa, tiền tệ qua biên giới). Dới mức đó thì bị coi là gian lận thơng mại
nguy hiểm cha đáng kể và chỉ bị xử lý hành chính.
2. Các hình thức gian lận thơng mại
Trong nhiều năm, hiện tợng gian lận thơng mại trong hoạt động quốc
tế đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới và trở thành mối đe dọa thực sự đối với
sự phát triển về kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh chính trị của các quốc gia.
Những hậu quả xấu của nó có tác động rõ rệt và nghiêm trọng đến mọi mặt
của đời sống xã hội, đi ngợc lại với lợi ích của Nhà nớc, làm tổn hại đến
quyền lợi của ngời dân, phá hoại môi trờng cạnh tranh lành mạnh của nền
kinh tế Thế giới, đồng thời gây tốn kém không nhỏ cho ngân sách các quốc gia
trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống gian lận thơng mại.
Vì những tác hại nghiêm trọng của tệ nạn này, tổ chức của Hải quan Thế
giới đã triệu tập Hội nghị chống gian lận thơng mại với sự tham gia của đại
diện Hải quan từ hơn 50 nớc và tổ chức quốc tế. Hội nghị đã xác định các
hình thức gian lận thơng mại và đề ra các biện pháp cụ thể phòng chống tệ
nạn này.
Theo tài liệu số 36 623 ngày 28/5/1995 của Hội nghị Quốc tế lần thứ V
về chống gian lận thơng mại do WCO họp tại Brussels ( Bỉ ) đã khẳng định
gian lận thơng mại tồn tại dới 16 hình thức sau:
1- Buôn lậu hàng hóa qua biên giới hoặc ra khỏi kho Hải quan
2- Khai báo sao
3- Khai tăng, giảm giá trị hàng hóa
4- Lợi dụng chế độ u đãi xuất xứ (kể cả chế độ hạn ngạch thuế )
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét