Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Phần mở đầU :
Xã hội loài ngời đã tồn tại và phát triển qua nhiều giai đoạn lịch sử lâu dài
cùng với những hình thái kinh tế xã hội ngày một tiến bộ và phát triển cao hơn .
Con ngời ngày càng thấy rõ hơn vai trò của lao động sản xuất hàng hoá ra của
cải vật chất đối với sự tồn tại và hoạt động của mình . Nhng ứng với mỗi giai
đoạn lịch sử khác nhau cũng cần có một phơng thức sản xuất khác nhau sao cho
phù hợp và đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất . Điều đó rất quan trọng vì hiệu
quả kinh tế chính là thớc đo là kết quả đúng đắn nhất của hoạt động sản xuất
của một quốc gia . Và kinh tế còn là còn là mạch máu và là điều kiện tiền đề
phát triển tất cả mọi lĩnh vực khác của đất nớc .
Sau năm 1975 đất nớc ta hoàn toàn giải phóng và bớc vào công cuộc xây
dựng nền kinh tế sau chiến tranh .Nhng do cha nắm bắt đợc đúng đắn quy luật
khách quan của nền kinh tế và cha tìm đựơc hớng đi đúng đắn nên nền kinh tế
Việt Nam vẫn trong tình trạng lạc hậu và kém phát triển.
Đến đại hội Đảng 6 (tháng 12-1986 ) Đảng và nhà nớc ta chủ chơng chuyển
đổi nền kinh tế nớc ta sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động
theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc. Lúc này nền kinh tế Việt Nam
có bớc chuyển mình rõ rệt.Đời sống của nhân dân ngày một cải thiện và nâng
cao.
Nhìn lại quá trình hơn 10 năm đổi mới , mới giúp chúng ta hình dung rõ hơn
thế nào là kinh tế thị trờng xã hội chủ nghĩa và thấy rõ hớng đi đúng đắn của
dân tộc ta và càng thấy rõ hơn vai trò của kinh tế thị trờng, và những giải pháp
cơ bản phát triển nền kinh tế ở nớc ta.
Đó cũng chính là lý do khiến em chọn đề tài: Cơ chế vận hành của nền
kinh tế hàng hoá nhiều thành phần và những giải pháp cơ bản để phát
triển nền kinh tế ở nớc ta. Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo đã giúp đỡ
và hớng dẫn em hoàn thành bản đề án này./.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Chơng 1: những vấn đề cơ bản về cơ chế vận hành nền
kinh tế hàng hoá nhiều thành phần.
1. Kinh tế hàng hoá - quá trình hình thành và phát triển của nó :
1.1.Kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hoá:
Kinh tế tự nhiên là hình thức kinh tế đầu tiên của xã hội loài ngời. Kinh tế tự
nhiên là nền kinh tế trong đó sản phẩm đợc sản xuất ra nhằm thoả mãn nhu cầu
cá nhân của ngời sản xuất trong nội bộ một đơn vị kinh tế nhất định. Ngời sản
xuất tự quyết định về số lợng , chủng loại sản phẩm theo nhu cầu của mình, gắn
với điều kiện tự nhiên và phong tục tập quán cổ truyền. Trình độ phân công lao
động xã hội còn rất thấp và giản đơn, sản xuất có tính khép kín theo từng vùng,
địa phơng lãnh thổ. Trong các xã hội công xã nguyên thuỷ, chiếm hữu nô lệ,
phong kiến chủ yếu là nền kinh tế tự nhiên,
Kinh tế hàng hoá ra đời từ kinh tế tự nhiên, kế tiếp kinh tế tự nhiên trên cơ sở
phân công lao động lao động xã hội phát triển và sự tách biệt về kinh tế của
những ngời sản xuất ra sản phẩm không phải để thoả mãn thoả mãn nhu cầu
trực tiếp của mình, mà nhằm để trao để trao đổi, để bán trên thị trờng . Vì vậy
số lợng và chủng loại và sản phẩm suy cho tới cùng là do ngời mua quyết định,
việc phân phối sản phẩm đựơc thực hiện thông qua quan hệ trao đổi mua bán
trên thị trờng. Kinh tế hàng hoá ra đời từ rất sớm và đã từng tồn tại trong nhiều
phơng thức sản xuất. Hình thức đầu tiên của nó là kinh tế hàng hoá giản đơn.
Đó là kiểu sản xuất do những ngời nông dân, thợ thủ công tiến hành dựa trên cơ
sở t hữu nhỏ về t liệu sản xuất và sức lao động của chính những ngời sản xuất ,
họ trực tiếp trao đổi với nhau trên thị trờng .1.2.Những đặc trng của kinh tế
hàng hoá:
Một là : Tính tự chủ của các chủ thể kinh tế rất cao . Các chủ thể kinh tế tự
bù những chi phí và tự chị trách nhiêm đối với kết quả sản xuất và kinh doanh
của mình. Các chủ thể đợc tự do liên kết, liên doanh , tự tổ chức quá trình sản
xuất theo luật định . Đây là những đặc trng rất quan trọng của kinh tế thị trờng .
Đặc trng xuất hiện từ những điều kiện khách quan của việc tồn tại của kinh tế
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
hàng hoá . Kinh tế hàng hoá không bao dung hành vi bao cấp . Nó đối lập với
bao cấp và động nghĩa với tự do năng động .
Hai là :Trên thị trờng hàng hoá rất phong phú . Ngời ta tự do mua , bán hàng
hoá . Trong đó ngời mua chọn ngời bán . Ngời bán tìm ngời mua . Họ gặp nhau
ở giá thị trờng . Đặc trng này phản ánh tính u việt hơn hẳn của nền kinh tế thị tr-
ờng so với kinh tế tự nhiên.
Ba là: giá cả đợc hình thành ngay trên thị trờng
Bốn là : cạnh tranh là một tất yếu của kinh tế thị trờng .Nó tồn tại trên cơ sở
những đơn vị sản xuất hàng hoá độc lập và khác nhau về lợi ích kinh tế . Theo
yêu cầu của quy luật giá trị , tất cả các đơn vị sản xuất hàng hoá đều phải sản
xuất và kinh doanh trên hao phí lao động xã hôị cần thiết . Trong điều kiện đó ,
muốn có nhiều lợi nhuận các đơn vị sản xuất và kinh doanh phải đua nhau cải
tiến kỹ thuật , áp dụng kỹ thuật mới vào sản xuất để nâng cao năng xuất lao
động cá biệt , giảm hao phí lao động cá biệt nhằm thu lợi siêu ngạch .
Trong nền kinh tế thị trờng , canh tranh diễn ra một cách phổ biến trong cả
lĩnh vực sản xuất và trong cả lĩnh vực sản xuất bao gồm : cạnh tranh giữa những
ngời tham gia trao đổi hàng hoá và dịch vụ trên thị trờng (ngời bán với những
ngời bán , ngời mua với những ngời mua ). Hình thức và tranh có thể những
biện pháp cuối cùng của cạnh tranh chính là lợi nhuận .
Năm là : Kinh tế thị trờng là hệ thống kinh tế mở .Nó rất đa dạng,phức tạp và
đợc điều hành bởi hệ thống tiền tệ và hệ thống pháp luật của nhà nớc .
2. Thị trờng và cơ chế thị trờng:
2.1.Thị trờng và cạnh tranh:
a.Khái niệm về thị trờng:
Thị trờng là một quá trình trong đó ngời mua và ngời bán một thứ hàng hoá
tác động qua lại nhau để xác định giá cả và số lợng hàng
b.Chức năng của thị trờng :
- Chức năng điều tiết , kích thích và hạn chế sản xuất , tiêu dùng:
- Chức năng thông tin:
- Chức năng thúc đẩy tiến bộ kỹ thuật:
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
c. Cạnh tranh trong cơ chế thị trờng :
Cạnh tranh là một quy luật kinh tế của sản xuất hàng hoá . Cạnh tranh là sự
ganh đua đấu tranh về kinh tế giữa các chủ thể kinh tế trên thị trờng để dành
phần sản xuất , tiêu dùng hàng hoá có lợi ích lớn nhất cho mình . Cạnh tranh có
vai trò tích cự trong nền sản xuất hàng hoá , nó đòi hỏi ngời sản xuất phải tích
cực , năng động , thờng xuyên cải tiến kỹ thuật và tổ chức quản lý Nhằm
phục vụ tốt nhất nhu cầu của thị trờng . Cạnh tranh có tác dụng bình tuyển cái
tiến bộ ;đào thải cái lạc hậu trì trệ , kém phát triển .
Vậy vai trò và thực chất của cạnh tranh trong nền kinh tế thi trờng là gì?
Các nhà kinh tế đều khẳng định rằng , cạnh tranh là động lực phát triển kinh
tế . Do sức ép của cạnh tranh là động lực phát triển nền kinh tế . Do sức ép của
cạnh tranh , các nhà sản xuất buộc phải sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên để
thực hiện mục tiêu chiến lợc đã đề ra .
2.2. Cơ chế hàng hoá và sự vận dụng của nó :
a. Cơ chế hàng hoá:
Cơ chế hàng hoá là thiết chế kinh tế chi phối ý trí và hành động của ngời sản
xuất và ngời tiêu dùng , ngời bán và ngời mua thông qua thị trờng và giá cả .
b. Cung cầu và giá cả thị trờng:
Trong nền kinh tế hàng hoá giá cả là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng
hoá . Nh vậy , giá trị là cơ sở, là bản chất kinh tế của giá cả , còn giá cả là hình
thức biểu hiện của giá trị . Mối quan hệ hữu cơ giữa giá trị và giá cả của hàng
hoá xét về tổng thể thì tổng số giá cả của tất cả các hàng hoá lu thông trên thị
trờng bằng tổng số giá trị của các hàng hoá đó . Bởi vì trong điều kiện giá trị
tiền tệ không đổi , sự lên xuống của giá cả giữa các hàng hoá có sự bù trừ : Khi
giá của một loại hàng hoá này cao hơn giá trị thì sẽ có giá có giá cả của một số
loại hàng hoá khác thấp hơn giá trị của nó . Giá cả thị trờng của hàng hoá do giá
trị của hàng hoá quyết định , song biểu hiện của nó lại thông qua quy luật cung
cầu , do đó có thể nói giá cả của thị trờng đợc hình thành ở điểm cân bằng cung
cầu và chính ở đó bằng giá trị thị trờng của hàng hoá . Giá trị thị trờng là giá trị
trung bình và mặt khác là giá trị cá biệt của những hàng hoá chiếm phần lớn
trên thị trờng .
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Quan hệ cung cầu có ảnh hởng trực tiếp đến giá cả thị trờng , đồng thời giá cả
thị trờng cũng chi phối , tác động trở lại đối với cung cầu . Nừu cung lớn hơn
cầu , giá cả thị trờng sẽ giảm xuống và ngợc lai . Khi giá cả của một hàng hoá
nào đó tăng thì cầu sẽ giảm và cung tăng , khi giá cả giảm thì cung giảm và cầu
tăng . Giới hạn thấp nhất của giá cả thị trờng là chi phí sản xuất , giá cả phải bù
đắp đợc chi phí sản xuất . Giới hạn cao của giá cả chình là nhu cầu có khả năng
thanh toán của ngời mua .
c. Sự vận dụng của cơ chế hàng hoá:
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế căn bản của sản xuất và lu thông hàng
hoá . theo quy luật này , sản xuất và trao đổi hàmg hoá phải dựa trên hao phí lao
động xã hội cần thiết . Trong trao đổi phải tuân theo quy tắc ngang giá . Quy
luật gia trị hoạt động thông qua giá cả trên thị trờng , sự biến động của giá cả
trên thị trờng biểu thị sự hoạt động của quy luật giá trị Quy luật giá trị có tác
động điều tiết sản xuất và lu thông hàng hoá , kích thích lực lợng sản xuất phát
triển , phân hoá ngời sản xuất thành kẻ giàu ngời nghèo .
Tóm lại sự tác động tổng hợp của các quy luật kinh tế của sản xuất và lu
thông hàng hoá là cơ chế vận hành của thi trờng và đợc gọi là cơ chế thị trờng .
Sự vận động của cơ chế thị trờng là tuân theo nội dung , yêu cầu của các quy
luật kinh tế khách quan nên cơ chế thị trờng cũng là tất yếu khách quan ,không
phụ thuộc vào ý trí , nguyện vọng chủ quan của con ngời . Tuy vậy , việc nhận
thức đầy đủ yêu câud của các quy luật khách quan cho phép con ngời có thể tác
động đến thị trờng , kết hợp cơ chế thị trờng với sự điều tiết quản lý của nhà nớc
tạo ra cơ chế vận hành của toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
2.3.Vai trò của nhà nớc trong cơ chế hàng hoá:
Vai trò của nhà nớc trong cơ chế hàng hoá nhiều thành phần đợc biểu hiện
trong các chức năng sau :
a, Thiết lập khuôn khổ pháp luật :
Chức năng này có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế , vì nhà nớc
đã đề ra quy tắc các trò chơi kinh tế buộc các doanh nghiệp , ngời tiêu dùng và
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
ngay cả bản thân chính phủ đều phải tuân theo . Nó bao gồm các quy định về
tài sản , quy tắc về hợp đồng và hoạt động kinh doanh , các trách nhiệm tơng hỗ
của các liên đoàn lao động và ban quản lý , cùng nhiều luật lệ để xác định môi
trờng kinh tế .
b, Đảm bảo tính hiệu quả của nền kinh tế:
Với chức năng này nhà nớc sửa chữa những khuyết tật , thất bại của thị trờng
để thị trờng hoạt động có hiệu quả .
Trớc hết những thất bại mà thị trờng gặp phải làm cho hoạt động của nó
không hiệu quả là ảnh hởng của độc quyền . Các tổ chức độc quyền thờng lợic
dụng u thế của mình đặt ra các giá cả độc quyền ; độc quyền cao khi bán độc
quyền thấp khi mua nhằm thu lợi nhuận cao , do vậy đã phá vỡ sự cạnh tranh
của hoàn hảo , làm giảm hiệu quả của nền kinh tế . Khi độc quyền xuất hiện sẽ
làm biến dạng quan hệ cung cầu , giá cả dùng siêu lợi nhuận vào các hoạt động
tiêu cực nh quảng cáo lừa dối , mua chuộc ảnh hởng pháp luật Vì vậy nhà nớc
phải đa ra luật chống độc quyền và luật kinh tế để làm tăng hiệu quả của thị tr-
ờng cạnh tranh hoàn hảo .
Thứ hai nhà nớc phải sử dụng luật lệ để ngặn chặn những tác động từ bên
ngoài ( tác động ngoại ứng ) dẫn đến tính không hiệu quả của thị trờng . Tác
động ngoại ứng xuất hiện khi một quyết định sản xuất hoặc tiêu dùng của cá
nhân ảnh hởng trực tiếp đến việc sản xuất và tiêu dùng của những ngời khác
thông qua giá cả thị trờng ( không phải trả chi phí cho những hoạt động đó ông
cộng . Hàng hoá công cộng là loại hàng hoá ngay cả khi một ngời đã dùng thị
ngời khác cũng có thể dùng đợc , nó không loại trừ bất cứ ai . Ví dụ : việc đảm
bảo không khí trong sạch , quốc phòng, an ninh , và không gây ảnh hởng lẫn
nhau . Những hàng hoá công cộng lợi ích giới hạn thờng thấp nên t nhân không
hăng hái đầu t , mặt khác có nhiều hàng hoá công cộng có ý nghĩa quan trọng
cho quốc gia nh : quốc phòng pháp luật trật tự trong nớc không thể giao cho
t nhân đợc.
Thứ t là thuế . Chi tiêu của chính phủ chủ yếu phụ thuộc vào thuê . Tất cả mọi
ngời đều phải theo luật thuế , đặt gánh nặng thuê lên mình , nhng đồng thời
công nhân cũng đợc hởng những hàng hoá công công do chính phủ mang lại .
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Chính phủ phải đề ra luật đi đờng và đảm bảo hàng hoá công cộng nh đờng xá
do đó tạo điều kiện dễ dàng cho cá nhân hoạt động , đồng thời ngăn cản sự lạm
dụng của các doanh nghiệp khi họ tham gia và kiềm chế hoạt. động của các
doanh nghiệp khác
Thứ năm , nhà nớc phải đảm bảo cơ sở hạ tầng sản xuất , đời sống đồng thời chi
phối việc chi phối tài nguyên để đảm bảo cho nền kinh tế phát triển bền vững
c,Đảm bảo công bằng xã hội :
Mục đích của chức năng này là nhằm vừa đảm bảo ổn định xã hội , vừa
không làm triệt tiêu tính tích cực của sản xuất , kinh doanh của các thành viên
trong xã hội . Nhà nớc một mặt phải tạo ra những cơ sở về tổ chức để mọi ngời
có cơ hội ngang nhau và đợc hởng phần tơng xứng với kết quả lao động và góp
phần của mình ; mặt khác phải khắc phục tình trạng phân hóa giầu nghèo , bất
bình đẳng nẩy sinh từ kinh tế thị trờng . Vì vậy nhà nớc phải có nhng chính sách
phân phối lại thu nhập quốc dân . Công cụ quan trọng của chính phủ trong lĩnh
vực này là thuế thu nhập , thuê kế thừa . Bên cạnh thuê phải có hệ thống hỗ trợ
thu nhập , trợ cấp , bảo hiểm cho những ngời có hoàn cảnh khó khăn , nghèo
khổ .
d, ổn định kinh tế vĩ mô :
Chính phủ thực hiện các chức năng trên đây thông qua ba công cụ : các loại
thuế , các loại thuê , các khoản chi tiêu và những quy định hay kiểm soát .
Thông qua thuế chính phủ điều tiết tiêu dùng , đầu t các doanh nghiệp , khuyến
khích hoặc hạn chế hoạt động kinh doanh của doanh nhân. Các khoản chi tiêu
của chính phủ sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp hay công nhân sản xuất ra một
hàng hoá hay dịch vụ và cả việc chuyển tiền nhằm trợ cấp thu nhập ( nh bảo
hiểm, trợ cấp thấp nghiệp ). Những quy định hay kiểm soát của nhà nớc cũng
là nhằm hớng dẫn nhân dân đi vào hoặc từ bỏ những hoạt động kinh doanh nhất
định.
2.4: Kinh tế thị trờng trong chủ nghĩa xã hội:
a.Vấn đề định h ớng xã hội chủ nghĩa :
Đại hội 6 (1986) khẳng định đổi mới không phải từ bỏ mục tiêu xã hội chủ
nghĩa đã lựa chọn ,mà chỉ là tìm ra phơng thức , con đờng đúng đắn hơn, có
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
hiệu quả hơn để đi đến mục tiêu . Thực hiện đờng lối đổi mới , cũng nh việc đổi
mới trên nhiều lĩnh vực khác , trên lĩnh vực kinh tế chúng ta đẩy mạnh quá trình
chuyển nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế nhiều thành phần
vận động theo cơ chế thị trờng . Nhờ những thành tựu đạt đợc trong bứơc
chuyển đó , nền kinh tế của đất nớc có bớc phát triển khá , đời sống của hầu hết
nhân dân đựơc từng bớc thực hiện Nhng cũng qua thực tế phát triển kinh tế
thị trờng , chúng ta thấy rõ không ít có những yếu tố tiêu cực nảy sinh trên lĩnh
vực t tởng , đạo đức , lối sống . Trớc tình hình đó , một số ngời muốn sử dụng
kinh tế thị trờng và những cái phát sinh từ nó.
Từ sau Đại hội 7 , khái niệm định hớng xã hội chủ nghĩa đợc sử dụng rộng
rãi trong các văn kiện của Đảng , nhà nớc và các tổ chức chính trị xã hội , trong
những công trình khoa học ở nớc ta .
b. Vấn đề sở hữu thành phần kinh tế:
Vấn đề sở hữu và vấn đề thành phần kinh tế là những vấn đề mấu chốt ,
chúng liên quan tới vấn đề nền tảng nhất - cơ sơ kinh tế của chủ nghĩa xã hội .
Bởi vậy , sự đúng sai trên hai vấn đề này có ảnh hởng trực tiếp , mạnh mẽ tới
việc giải quyết nhiều vấn đề kinh tế xã hội chính trị của quá trình đổi mới . Sự
vận động của nền kinh tế trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội , xã hội xã
hội chủ nghĩa - một nền kinh tế , do tính nội tại của quy luật nhất định sẽ đạt tới
trình độ của nền kinh tế cộng sản chủ nghĩa .
Song , để tránh nhng định kiến và mặc cảm sâu sắc trong xã hội gây bất lợi
về tâm lý chính trị , không có lợi về sách lợc , có thể không dùng thành phần
kinh tế mà dùng loại hình kinh tế . Có thể nói ở nớc ta đang có nhiều loại hình
kinh tế . Về đại thể chúng bao gồm: kinh tế nhà nớc, kinh tế tập thể, kinh tế cá
thể, kinh tế t bản t nhân, kinh tế t bản nhà nớc.
Chơng II:những giải pháp cơ bản nhằm phát triển
kinh tế hàng hoá ở nớc ta
1.Sự cần thiết phải phát triển kinh tế hàng hóa ở nớc ta
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
ảnh hởng của mô hình kinh tế chỉ huy với cơ chế tập trung quan liêu bao
cấp, hai cơ chế cũ và mới ( cơ chế tập trung quan liêu bao cấp đợc gọi là cơ chế
cũ , còn cơ chế thị trờng đợc gọi là cơ chế mới ) có nhiều điểm khác nhau ,
trong đó điểm căn bản khác nhau là ở chỗ :cơ chế cũ hình thành trên cơ sở thu
hẹp hoặc gần nh xoá bỏ quan hệ hàng hoá tiền tệ , làm cho nền kinh tế bị hiện
vất hoá . Cơ chế mới đợc mở rộng quan hệ hàng hoá tiền tệ . ở cơ chế cũ , đó là
cơ chế lệnh kế hoạch , kèm theo lệnh giá cả , tài chính tiền tế theo quy tắc cấp
phát , giao nộp nhằm thực hiện kế hoạch . ở cơ chế mới là cơ chế kế hoạch kinh
doanh , giá cả kinh doanh , tài chính kinh doanh , tín dụng kinh doanh phục vụ
nhu cầu buôn bán của các chủ thể sản xuất theo nguyên tác hạch toán kinh tế .
Nh vậy , trong cơ chế các phạm trù giá cả , tài chính , lu thông tiền tệ là những
phạm trù vốn có đợc sử dụng nhng chỉ là hình thức .
Về quan hệ kinh tế , cơ chế tập trung quan liêu bao cấp thể hiện quan hệ giao
nộp thu mua cấp phát . Sản xuất và kinh doanh đợc tiến hành gần nh khu vực
hành chính sự nghiệp hay hậu cần quan đội . Hiệu quả của cơ chế hành chính
quan liêu bao cấp hết sức nặng nề .
Điều này đợc thể hiện:
Một là làm mất sức mạnh của tổ chức thống nhất theo kế hoạch tr-
ớc hết đối với kinh tế nhà nớc . Sự chỉ huy tập trung và theo nhiều mối đã
gây ra sự gò bó , vớng mắc . Từ đó cơ chế tập trung chở thành bất lực và
buông lỏng cho thực tế tự phát .
Hai là ,làm suy yếu triệt tiêu động lực kinh tế , thậm chí gây tác
động nh khuyến khích sự ỷ lại , dựa dẫm lời biếng gây thiệt hại cho những ngời
tích cực , tạo môi trờng cho lãng phí , gây thất thoát cho tài sản quốc gia .
Ba là, mục tiêu ổn định cải thiện đời sống phát triển sản xuất .
Trong điều kiện tồn tại cơ chế giao nộp và cấp phát , dù có nói nhiều đến bao
nhiêu về quy luật giá trị thì cũng chỉ là hình thức .Việc mở rộng sản xuất và lu
thông hàng hoá là một tất yếu lịch sử , cho nên sự hạn chế quan hệ hàng hoá
tiền tệ và quy luật giá trị trở thành sự cản trở tiến bộ kinh tế , kìm hãm nhân tố
mới , do đó làm chủ những quá trình kinh tế khách quan mặc dù trong tay nhà
nớc có thực lực kinh tế to lớn . Vì vậy đại hội lần thứ 7 của đảng đã khẳng
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
định :Xoá bỏ triệt để cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp , hình thành
cơ chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc bằng pháp luật , chính sách và công
cụ khác . Xây dựng và phát triển đồng bộ các thị trờng hàng tiêu dùng , vật t
dịch vụ tiền vốn sức lao động thực hiện giao lu kinh tế thông suốt trong cả n-
ớc và với thị trờng thế giới .
Thực trạng nền kinh tế Việt Nam khi bớc sang nền kinh tế thị trờng :
Xuất phát từ lợi thế và khả năng thực tế trong nớc , phơng hớng mở rộng kinh
tế quốc tế nên tập trung vào những vấn đề cơ bản :
Nhà nớc cần có tính chất bảo hộ mẫu dịch hợp lý nhằm khuyến khích các
nhành kinh tế phát triển , thu hút những sản phẩm quý hiếm và sản phẩm khoa
học từ bên ngoài , ngăn chặn việc nhập khẩu những hàng hoá trong nớc có khả
năng sane xuất .
Nhà nớc cần duy trì sự ổn định về mặt chính trị kinh tế và xã hội nhằm tạo ra
môi trờng và hành lang cần thiết cho tất cả các doanh nghiệp trong các thành
phần kinh tế hoạt động , qua đó thúc đẩy kinh tế hàng hoá phát triển .
2.Đặc điểm của kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam:
Thứ nhất , nền kinh tế giữa trên cơ sơ cơ cấu đa dạng về hình thức sở hữu ,
trong đó sở hữu nhà nớc làm chủ đạo . Do đó nền kinh tế gồm nhiều thành phần
, trong đó kinh tế nhà nớc giữa vai trò chủ đạo .Trong nền kinh tế thị
trờng ở nớc ta tồn tại ba loại hình sở hữu cơ bản :sở hữu toàn dân , sở hữu tập
thể , sở hữu t nhân . Từ ba loại sơ hữu cơ bản đó hình thành nhiều thành phần
kinh tế, nhiều hình thức sản xuất kinh doanh . Do đó không chỉ không chỉ ra sức
phát triển các thành phần kinh tế thuộc chế độ công hữu , mà còn phải khuyến
khích phất triển các thành phần kinh tế thuộc sở hữu t nhân để hình thành nền
kinh tế thị trờng rộng lớn bao gồm các đơn vị kinh tế thuộc chế độ công hữu ,
các đơn vị kinh tế t doanh , các hình thức hợp tác liên doanh giữa trong và ngơài
nớc, các hình thức đan xen và thâm nhập vào nhau giữa các thành phần kinh tế
đều có thể tham gia thị trờng với t cách chủ thể thị trờng bình đẳng .
Trong cơ cấu kinh tế thị trờng nhiều thành phần ở nớc ta , kinh tế nhà nớc giữ
vai trò chủ đạo . Việc xác định kinh tế nhà nớc giữ vai trò chủ đạo là sự khác
biệt có tính chất bản chất giữa kinh tế thị trờng xã hội chủ nghĩa với kinh tế thị
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
trờng các nớc khác . Tính định hớng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trờng
ở nớc ta đã quy định kinh tế nhà nớc giữa vai trò chủ đạo trong cơ cấu kinh tế
nhiều thành phần . Bởi lẽ mỗi một chế độ xã hội đều có cơ sơ kinh tế tơng ứng
với nó , kinh tế nhà nớc nói đúng ra kinh tế dựa trên chế độ công hữu gồm kinh
tế nhà nớc và kinh tế hợp tác , tạo cơ sơ kinh tế cho chế độ xã hội mới - xã hội
chủ nghĩa .
3.Các giải pháp cơ bản để phát triển kinh tế hàng hoá ở Việt Nam
Thứ 1 là, kế hoạch của doanh nghiệp trong cơ chế thị trờng
Chuyển sang kinh tế thị trờng có sự quản lý nhà nớc, kế hoạch và hợp đồng
kinh tế là những công cụ quan trọng để quản lý hoạt động sản xuất của doanh
nghiệp.Để đạt đợc điều đó có hiệu quả cao nhất, kế hoạch hoá phải đợc xây
dựng trên những nguyên tắc sau:
- Phơng hớng phát triển kinh tế xã hội của cả nớc là các chính sách
- Các phơng án quy hoạch của ngành và các địa phơng
- Các kết quả nghiên cứu thị trờng về nhu cầu, giá cả cung ứng của doanh
nghiệp, các hợp đồng đã đợc ký kết đơn đặt hàng hoặc chỉ tiêu pháp lệnh.
- Nhà nớc thông tin hớng dẫn các cơ quan cấp quản lý cấp trên trực tiếp và
năng cung ứng vật t, nằn lợng và dich vụ.
- Tình hình tiêu thụ sản phẩm.
Đồng thời với việc phát triển các thành phần kinh tế phải đảm bảo cho thành
phần kinh tế nhà nớc giữ vai trò chủ đạovà đủ khả naeng điều tiết các thành
phần kinh tế khác.
Thứ 2 là, cơ chế quản lý phải thờng xuyên đổi mới cơ chế quản lý. Đây là
giải pháp liên quan trực tiếp liên quan tới việc hoàn thiện quan hệ sản xuất trên
các mặt sở hũ, tổ chức sản xuất kinh doanh và phân phối tiêu thụ sản phẩm.
Thứ 3 là, đảm bảo thực hện lòng tin của quả quần chúng nhân dân lao động
vào chủ nghĩa xã hội, vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nớc
Thứ 4, hoàn thiện hệ thống pháp luật và xử phạt nghiêm minh
Thứ 5, là giáo dục, đào tạo con ngời vừa hồng vừa chuyên
Thứ 6, là đảm bảo và giữ vững sự lãnh đạo và tuyệt đối của Đảng Cộng sản
Việt Nam đối với toàn bộ tiến trình cách mạng nớc ta.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Tóm lại, có hai loại để thực hiện xu hớng xã hội chủ nghĩa sự phát triển nền
kinh tế nớc ta.
Một là, loại giải pháp trung gian quá độ
Hai là, loại giải pháp chèo lái, hớng dẫn khuynh hớng tự phát t bản chủ nghĩa
thực hiện các giải pháp trung gian quá độ dần dần đi theo xu hớng xã hội
chủ nghĩa. Chỉ có vận dụng tổng hợp, có kế hoạch và cân nhắc kỹ cho phù hợp
với thực tế của đất nớc đối với hai loại giải pháp đó thì mới thực hiện đợc xu h-
ớng xã hội chủ nghĩa của sự phát triển nền kinh tế nớc ta.
kết luận
Qua những vấn đề nêu trên chúng ta có thể khẳng định rằng :
Hơn 10 năm qua lĩnh vực kinh tế của nớc ta đã đạt đợc kết quả và thành
tựu to lớn ; kinh tế tăng trởng nhanh , xã hội ổn định và vững bớc đi lên, đời
sống của nhân dân đợc cải thiện đáng kể .
Tuy nhiên trong lòng bản chất của nền kinh tế thị trờng nó luôn chứa đựng
những khuyết tật và những khuyết tật đó cũng đã biểu hiện ra trong nền kinh tế
ở Việt Nam . Nhng các chính sách của đảng và nhà nớc luôn đợc đề ra để khắc
phục những khuyết tật , hạn chế một cách tốt nhất . Đồng thời những phơng h-
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
ớng tiếp tục đổi mới và phát triển cũng luôn đợc đặt ra tạo điều kiện cho sự phát
triển ổn định nền kinh tế của đất nớc trong tơng lai .
Nói tóm lại , nền kinh tế thị trờng ở Việt Nam hiện nay , mặc dù có những
mặt những yếu tố khiến chúng ta cha yên tâm , cha hài lòng , song nó đõ có
những đóng góp vào sự phát triển đất nớc , kích thích sự năng động của con ng-
ời và toàn xã hội . Bởi vậy , cùng với những thắng lợi bớc đầu của công cuộc đổi
mới , chúng ta càng thấy rằng việc vận dụng cơ chế thị trờng để xây dựng chủ
nghĩa xã hội là một đờng lối đúng đắn , đờng lối đó đợc hình thành từ thực tiễn
cuộc sống , từ yêu cầu khách quan , tất yếu của sự phát triển đất nớc .
Tất cả các vấn đề diễn ra xung quanh nền kinh tế thị trờng Việt Nam một
lần nữa đã chứng minh cho sự đúng đắn và sáng suốt trong phơng hớng chỉ đạo
của Đảng cộng sản và hoạt động quản lý thực hiện của nhà nớc Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam .
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
mục lục:
Phần mở đầu
Chơng I. Những vấn đề cơ bản về cơ chế vận hành nền kinh tế hàng hoá
nhiều thành phần
1. Kinh tế hàng hoá với quá trình hình thành và phát triển của nó .
1.1: Kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hoá.
1.2: Đặc trng của kinh tế hàng hoá.
2. Kinh tế hàng hoá và cơ chế thị trờng :
2.1: Thị trờng và cạnh tranh.
2.2: Cơ chế thị trờng và sự vận dụng của nó .
2.3: Vai trò của nhà nớc trong cơ chế hàng hoá.
2.4: Kinh tế hàng hoá trong chủ nghĩa xã hội.
Chơng II. Những giải pháp cơ bản nhằm phát triển kinh tế hàng hoá ở
Việt Nam
1. Sự cần thiết phải phát triển kinh tế hàng hóa ở nớc ta
2. Đặc điểm của kinh tế hàng hoá ở Việt Nam.
3. Các giải pháp phát triển kinh tế hàng hoá ở Việt Nam
Kết luận
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét