Khoán công trình ở cty cơ giới và xây lắp 12

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
4.1. Đặc điểm của sản xuất, sản phẩm xây dựng ảnh hởng đến tổ chức sản
xuất.
- Hoạt động xâp lắp và thi công cơ giới nói riêng và xây dựng cơ bản nói
chung là những hoạt động nhằm tạo ra những tài sản cố định ( đó là những
công trình sử dụng lâu dài trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân) thông qua các
hình thức: Xây dựng mới, cải tạo mở rộng, sửa chữa và khôi phục.
Theo "điều lệ quản lý đầu t xây dựng " ban hành kèm theo nghị định số
40/ CP ngày 16/7/1996 của Chính phủ trình tự đầu t và xây dựng bao gồm 3
giai đoạn lớn:
Chuẩn bị đầu t
Thực hiện đầu t
Kết thúc xây dựng đa dự án vào khai thác sử dụng.
- Sản phẩm xây dựng với t cách là công trình đã hoàn thành và theo nghĩa
rộng là tổng hợp và kết tinh sản phẩm của nhiều ngành sản xuất nh : Chế tạo
máy, năng lợng, hoá chất, luyện kim ngành xây dựng đóng vai trò tổ chức
cấu tạo công trình ở khâu cuối cùng để đa chúng vào hoạt động. Sản phẩm
của ngành chỉ bao gồm phần kiến tạo các kết cấu xây dựng làm chức năng
bao che, nâng đỡ và phần lắp đặt các thiết bị cần thiết vào công trình.
Đặc điểm của sản phẩm xây dựng có ảnh hởng rất lớn cho các công việc
có nhiều mầu sắc khác với các ngành sản xuất khác.
+ Các sản phẩm là các công trình phân bổ ở nhiều nơi trên toàn lãnh thổ
trên các địa bàn khác nhau do đó sản xuất xây dựng có tính lao động cao và
thiếu ổn định.
+ Sản phẩm thờng có kích cỡ lớn, thời gian xây dựng sử dụng lâu dài do
đó những sai lầm về xây dựng có thể gây nên những lãng phí lớn tồn tại lâu
dài và khó sửa chữa.
+ Sản phẩm của ngành phụ thuộc chặt chẽ vào từng địa phơng có tính đa
dạng và cá biệt cao về công dụng, cách cấu tạo và phơng pháp chế tạo do đó
tổ chức sản xuất phải đáp ứng yêu cầu này.
* Đặc điểm của sản xuất xây dựng ảnh hởng đến tổ chức sản xuất :
+ Trong tổ chức sản xuất vì các công trình đặt trên các địa bàn khác nhau
do đó phải di chuyển máy móc, vật t, nhiên liệu nhân công tới vị trí đó để thực
hiện đặt điểm này làm khó khăn cho việc tổ chức sản xuất. Do vậy hình thức
khoán công trình cho các tổ, đội thực hiện đang đợc áp dụng rộng rãi nhằm
khắc phục tình tràng này.
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
+ Chu kỳ sản xuất dài do đó vốn sử dụng cần phải lớn và luôn trong tình
trạng ứ đọng, dễ gặp phải rủi ro. Đặc điểm này yêu cầu trong tổ chức sản
xuất cần lựa chon phơng án hợp lý, có chế độ thanh toán, kiểm tra và chế độ
dự trữ hợp lý.
+ Trong thi công cơ giới và xây lắp nói riêng quá trình thực hiện khá phức
tạp cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ, đội , các bộ phận trên công tr-
ờng do đó tổ chức sản xuất phải linh hoạt việc di chuyển, điều động thiết bị
xe cơ giới nhân lực phải tính toán để giảm các chi phí không cần thiết.
+ Sản xuất xây dựng chịu ảnh hởng của lợi nhận chênh lệnh do điều kiện
đặc điểm về địa bàn , thị trờng đem lại.
Hiện nay thị trờng ngày càng mở rộng khả năng tự đáp ứng về các điều
kiện phục vụ cho sản xuâts thi công nh nguyên liệu, máy móc, nhân công.
Do đó nếu tận dụng đợc các lợi thế ở địa bàn khu vực thị trờng đó sẽ có lợi
cho sản xuất đặc biệt là khi áp dụng cơ chế khoán.
4.2. Các nhân tố ảnh hởng đến công tác khoán.
Cơ chế khoán đã đợc áp dụng khá rộng rãi trong các doanh nghiệp xây
dựng nói chung và các Công ty cơ giới và xây lắp nói riêng chúng ta sẽ
xem xét một số nhân tố ảnh hởng.
+ Các quy định, văn bản hớng dẫn của Nhà nớc về quy chế giao khoán
trong các doanh nghiệp xây dựng.
Các quy định, hớng dẫn này là khung pháp lý, quy định hớng dẫn, làm
cơ sở cho các doanh nghiệp dựa vào đó để xác định cho mình một cơ chế
khoán hợp lý, xác lập các hình thức giao khoán phù hợp.
Hiện nay bên cạnh việc đa ra các quy định, văn bản hớng dẫn các loại
định mức trong xây dựng cơ bản, đơn giá cũng đợc ban hành nhằm tạo điều
kiện cho doanh nghiệp triển khai thực hiện.
+ Đặc điểm và tính chất công việc thực hiện khoán.
Để thực hiện khoán một công việc (công trình, hạng mục công trình) có
hiệu quả thì việc xác định chính xác đặc điểm, tính chất công việc để lựa
chọn áp dụng hình thức khoán hợp lý là rất quan trọng. Bởi vì mỗi một
hình thực khoán sẽ có tác dụng riêng, phù hợp với một loại hình công việc
là chủ yếu. Khi khoán một công trình thì các hình thức khoán gọn, khoán
một số chi phí chủ yếu lại đợc sử dụng rộng rãi.
+ Năng lực tổ chức quản lý thực hiện thi công của đội , tổ cũng là nhân tố
ảnh hởng tới việc thực hiện khoán.
6
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
Hiện nay trong mỗi công ty xây dựng đều tổ chức theo các tổ, đội chuyên
môn hoá trong lĩnh vực cụ thể nào đó hoặc mang tính tổng hợp.
Việc giao khoán mỗi loại hình công việc cần phải căn cứ vào khả năng
tổ chức tổ chức quản lý sản xuất, trình độ tay nghề, lĩnh vực chuyên môn đội
đảm nhiệm để giao công việc. Có nh vậy mới phát huy đợc khả năng của
đội và có khả năng hoàn thành công việc đợc giao.
Trong thời gian qua nhiều trờng hợp do những lý do khác nhau việc
khoán công trình cho các đội không đủ khả năng dẫn tới việc chất lợng
công trình thấp, không đảm bảo tiến độ thi công. Do đó đây là một nhân tố
khá quan trọng cần phải quan tâm khi thực hiện giao khoán.
+ Công tác cung ứng các điều kiện phục vụ thi công.
Trong quá trình thi công việc đảm bảo cung ứng các điều kiện nh : Vật t
nhiên liệu, máy móc phục vụ, nhân công là rất quan trọng ảnh hởng tới
công tác tổ chức thực hiện, tiến độ thi công và chất lợng công trình.
Hiện nay thị trờng các yếu tổ phục vụ sản xuất thi công ngày càng mở
rộng và có sự khác biệt về giá cả giữa các khu do đó nếu tận dụng đợc các
điều kiện cung ứng tại địa bàn có công trờng có thể rất có lợi cho việc
giảm các chi phí về vận chuyển, giao dịch , bảo quản Trong thực hiện
khoán cần lu ý tại chỗ phục vụ thi công mặt khác tận dụng đợc lợi thế ở khu
vực đó.
+Công tác tổ chức, quản lý, điều hành sản xuất cụ thể là :
. Công tác lập hợp đồng, tổ chức chỉ đạo, giám sát trong quá trình thực
hiện công tác khoán công việc cho các đội, tổ.
Hiện nay ở hầu hết các doanh nghiệp công tác này là một trong những
nguyên nhân gây ra các ách tắc do cơ chế chỉ đạo còn chồng chéo , cha rõ
ràng về chức năng, nhiệm vụ, các phòng ban cha hớng vào phục vụ công tác
khoán.
Do vậy để thực hiện một cở chế khoán có hiệu quả thì việc đổi mới bộ
máy quản lý, phân chia rõ ràng chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban hớng
vào mục đích chung là yêu cầu cấp thiết đặt ra.
. Công tác tổ chức thực hiện thi công tại công trờng của các tổ, đội. Xét
cho cùng thì đây chính là nhân tố quyết định đối với công việc khoán có đợc
thực hiện hay không. Công tác này đóng vai trò trong việc đảm bảo tiến độ
thực hiện hợp đồng khoán giữa công ty với các tổ, đội, thực hiện các quy
định, hớng dẫn của công tác khoán áp dụng.
+ Một số nhân tố nh: Định mức, đơn giá, cấp bậc công việc ảnh hởng trực
tiếp tới công tác khoán ở công ty.
7
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
Trong thực hiện khoán thì định mức là rất quan trọng, nó có thể kìm hãm
hoặc thúc đẩy sản xuất phát triển. Hiện nay hệ thống định mức trong các
công ty còn rất thiếu mà chủ yếu khi thực hiện dựa vào hệ thống định mức
xây dựng cơ bản của Nhà nớc nên cha phù hợp với tình hình thực tế ở công ty
nên còn nhiều trở ngại trong sản xuất. Việc hoàn thiện hệ thống định mức
quyết định tới chất lợng cũng nh hiệu quả thực hiện khoán hiện nay.
Bên cạnh định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá cũng đóng một vai trò quan
trọng , cần phải xác định đúng để thực hiện thanh quyết toán nhanh gọn, hợp
lý.
Cấp bậc công việc hiện nay phản ánh thu nhập của cán bộ công nhân
viên song trong thực hiện khoán nhân tố này cần lu ý để thực hiện việc trả l-
ơng và chia lơng hợp lý.
5/. ý nghĩa của việc hoàn thiện và nâng cao chất l ợng khoán công trình
Khoán công trình đã dợc áp dụng khá lâu và hiện nay đang là hình thức tổ
chức sản xuất phổ biến trong hầu hết các doanh nghiệp xây dựng, đáp ứng đợc
các yêu cầu đòi hỏi của quá trình tổ chức sản xuất, sản phẩm thị trờng.
Từ khi có những qui định và hớng dẫn của Nhả nớc về thực hiện áp dụng
chế độ khoán công trình trong tổ chức sản xuất. Các doanh nghiệp xây dựng n-
ớc ta đã không ngừng tìm hiểu nghiên cứu áp dụng các hình thức khoán, cách
thức tổ chức sản xuất cho phù hợp với tình hình và điều kiện thực tế của đon
vị. Chính nhờ việc từng bớc hoàn thiện về cơ chế khoán, nâng cao hiệu quả
công tác thực hiện đã giúp các đơn vị giải quyết kịp thời các vớng mắc thực
hiện tổ chức sản xuất có h iệu quả, nâng cao chất lợng công trình, đảm bảo
tiến độ thi công.
Trong giai đoạn hiện nay nhìn chung cơ chế và mô hình khoán ở các
doanh nghiệp cha hoàn thiện mà còn áp dụng ở các mức độ khác nhau, tuỳ
vào từng điều kiện cụ thể của doanh nghiệp. Một số đơn vị hiện còn đang áp
dụng những hình thức, mô hình khoán giản đơn nhất, cha tạo điều kiện áp
dụng các mô hình tiên tiến, có hiệu quả hơn., thêm vào đó là công tác tổ chức
quản lý thực hiện còn kém hiệu quả, cha kịp thời giải quyết đợc các vấn đề,
các yêu cầu của công việc trong tình hình mới. Hiện nay đứng trớc những khó
khăn đang đặt ra : thị trờng xây dựng có sự cạnh tranh quyết liệt, các đơn vị
trong tình trạng thiếu vốn, nợ ứ đọng kéo dài, sản xuất gặp nhiều khó khăn
việc từng bớc hoàn thiện về cơ chế mô hình khoán, nâng cao hiệu quả công tác
quản lý, tổ chức thực hiện có tác dụng và ý nghĩa lớn trong việc xác lập một cơ
cấu tổ chức sản xuất hợp lý, thực hiện công việc một cách có hiệu quả, giải
quyết đợc các vớng mắc đặt ra hiện nay, thực hiên quá trình đó cũng là tận
dụng và phát huy thế của khoán trong giai đoạn mới.
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
II/. Nội dung của công tác khoán trong các doanh
nghiệp xây dựng
Công tác giao khoán là một quá trình thực hiện hàng loạt các công việc
nhằm thực hiện khoán một loại hình công việc nào đó cho các tổ, đội là đơnvị
nhận khoán. Chúng ta sẽ tìm hiểu một số vấn đề sau:
9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
1/. Những điều kiện để thực hiện khoán công việc (công trình, hạng mục
công trình, công việc) trong các doanh nghiệp xây dựng
Nh chúng ta biết doanh nghiệp là đơn vị kinh tế cơ sở, mỗi doanh nghiệp
khi điều hành tổ chức sản xuất thờng phân chia thành các bộ phận, các phòng
ban, các phân xởng, tổ, đội.
Trong các doanh nghiệp xây dựng nói chung và với công ty cơ giới và xây
lắp nói riêng đã thực hiện nh vậy.
Do đó để thực hiện khoán cần có một số điều kiện sau:
* ở giác độ công ty
- Xây dựng đợc hệ thống định mức: có thể sử dụng định mức của nhà nớc
vận dụng vào điều kiện của công ty hoặc hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật
nội bộ
- Xác định đợc hệ thống giá cả
- Công tác thống kê, kế toán đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh của các
đơn vị.
- Qui chế thởng phạt nội bộ
- ổn định về mặt tổ chức, các phòng ban chuyên môn hớng vào phục vụ
công tác khoán
* Các tổ, đội nhận khoán
- Tơng đối ổn định về mặt tổ chức, có khả năng tự tổ chức thực hiện thi
công
- Xác định rõ trách nhiệm, nhiệm vụ, mối quan hệ giữa các đội sản xuất và
doanh nghiệp
- Có năng lực thực hiện thi công công trình
2/. Hệ thống định mức khoán trong thực hiện khoán công trình
Để thực hiện việc giao khoán các loại hình công việc có căn cứ khoa học
và có hiệu quả thì việc xây dựng định mức cho từng bớc công việc, định mức
cho các loại chi phí nh định mức sử dụng máy, định mức vật t nhiên liệu, định
mức lao động là hết sức quan trọng và cần thiết. Nó có thể kìm hãm hay
thức đẩy sản xuất thi công.
Trong xây dựng nói chung và trong lĩnh vực thi công cơ giới và xây lắp nói
riêng do đặc điểm và tính chất công việc yêu cầu, nên định mức đợc xây dựng
một cách cụ thể, chi tiết cho mỗi loại công việc, mỗi loại chi phí. Định mức
trong xây dựng là mức tiêu dùng lớn nhất cho phép để sản xuất ra một đơn vị
10
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
sản phẩm hoặc để hoàn thành một công việc nào đó trong những điều kiện tổ
chức và kỹ thuật nhất định của thời kỳ nhất định.
* Một số phơng pháp xác định định mức
+ Phơng pháp phân tích - dự toán thuần tuý
Phơng pháp này chỉ thuần tuý dựa vào các tài liệu gốc, có sẵn để nghiên
cứu, phân tích rồi tính ra định mức.
+ Lập định mức chi tiết bằng phơng pháp quan sát tại hiện trờng
+ Phơng pháp chuyên gia
Phơng pháp này dùng để lập các định mức tạm thời dựa vào kinh nghiệm
nghề nghiệp và tích luỹ số liệu của các chuyên gia có kinh nghiệm, công nhân
kỹ thuật
+ Phơng pháp hỗn hợp
Sử dụng phối hợp các phơng pháp cụ thể đợc chia thành các loại
+ Định mức chi tiết
Loại định mức này đợc lập chi tiết cho mỗi loại công việc, bớc công việc
nên nó đợc dùng trong giao khoán việc, trả công, cấp vật liệu, chi phí máy
+ Định mức dự toán
Loại định mức này lập một cách chung, tổng hợp dùng để tính toán , xác
định giá dự toán, ớc lợng giá công việc đợc nhà nớc lập và công bố.
+ Định mức mở rộng
Loại định mức này nhằm phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch, cân đối các
yếu tố sản xuất trong hoạt động xây dựng cơ bản
* Các loại định mức sử dụng trong khoán các loại hình công việc
+ Định mức vật t nhiên liệu trong xây dựng
. Định mức tiêu dùng nguyên vật liệu là mức tiêu dùng lớn nhất cho phép
để sản xuất một đơn vị sản phẩm hoặc để hoàn thành một công việc nào đó
trong điều kiện tổ chức, kỹ thuật. Thời gian nhất định
. Phơng pháp lập định mức: theo các phơng pháp chung đã nêu.
Hiện nay trong các doanh nghiệp xây dựng nói chung và ở công ty cơ giới
và xây lắp số 12 nói riêng sử dụng định mức vật t, nhiên liệu theo hệ thống
định mức vật t do Nhà nớc ban hành.
+ Định mức lao động:
11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
Định mức lao động là lợng lao động hao phí lớn nhất không đợc phép vợt
quá để hoàn thành một đơn vị sản phẩm hoặc một công việc theo qui định
trong điều kiện tổ chức, kỹ thuật, tâm sinh lý, kinh tế xã hội nhất định.
. Tác dụng của định mức lao động
+ Là cơ sở để xác định rõ trách nhiệm và đánh giá kết quả lao động cuả
mỗi ngòi
+ Là cơ sở để phân công, bố trí lao động và tổ chức sản xuất
Đồng thời là căn cứ để trả lơng cho ngời lao động
Để phát huy các tác dụng trên trong quá trình xây dựng và thực hiện định
mức phải đảm bảo các yêu cầu
+ Định mức phải đảm bảo tính tiên tiến và hiện thực
+ Xây dựng xong phải nhanh chóng đa vào sản xuất
+ Tổ chức theo dõi tình hình thực hiện định mức và thờng xuyên cũng cố
hoàn thiện.
. Phơng pháp xây dựng: Dựa vào các phơng pháp chung đã nêu trên.
+ Định mức sử dụng máy
Trong xây dựng nói chung và trong thi công cơ giới và xây lắp nói riêng
chủ yếu sử dụng thiết bị xe cơ giới để thực hiện. Do vậy việc xác định đợc
định mức sử dụng máy hết sức quan trọng.
Nhằm dự toán phần máy móc sử dụng trong thi công, lập kế hoạch để bảo
dỡng, sửa chữa.
Phơng pháp lập định mức: Dựa vào các phơng pháp chung để lập định
mức .
3. Mô hình khoán trong doanh nghiệp xây dựng.
a. Các đối tợng công việc cần thực hiện khoán.
Trong doanh nghiệp xây dựng nói chung và trong các công ty cơ giới và
xây lắp nói riêng các đối tợng công việc thực hiện là các công trình, hạng
mục công trình, các công việc nh đại tu, sửa chữa xe máy, thiết bị phục vụ
quá trình thi công.
Hiện nay các đối tợng công việc này đều đợc các công ty thực hiện khoán
nhằm đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi về tính chất đặc điểm của sản phẩm, thị tr-
ờng. Song đối với mỗi loại công việc lại áp dụng các hình thức khoán khác
nhau phù hợp với mỗi loại hình công việc.
b. Hệ thống tổ chức khoán.
12
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
Do tính chất, đặc điểm của ngành, sản phẩm xây dựng mà ở các doanh
nghiệp đã hình thành các đội, tổ đảm nhận các lĩnh vực công việc khác nhau
mang tính chuyên môn hoá hoặc tổng hợp . Trong cơ cấu tổ chức quản lý ở
một công ty xây dựng nói chung và ở các đơn vị thi công cơ giới và xây lắp
nói riêng hiện nay nếu công ty là đơn vị trung tâm sẽ có các dạng cơ cấu tổ
chức sau:
Công ty - xí nghiệp đội - tổ
Công ty - đội - tổ
Công ty - xí nghiệp - công trình - đội - tổ.
Tuy cơ cấu tổ chức có khác nhau nhng trong bất cứ cơ cấu nào cũng cho
thấy mắt sích cuối cùng là đội - tổ xây dựng. Nó là đơn vị tổ chức cơ bản
chủ yếu trong doanh nghiệp, ở đó thực hiện sự kết hợp giữa sức lao động của
ngời lao động với t liệu sản xuất để hoàn thành công trình.
Vì vậy trong thực hiện khoán các loại hình công việc thì đối tợng nhận
khoán là các đội, tổ, ngời lao động trong công ty. Thực hiện khoán đều phải
thông qua hợp đồng giữa một bên là công ty : Bên giao khoán và một bên là
đội, tổ : Bên nhận khoán.
Hệ thống tổ chức khoán của công ty đợc tóm tắt
nh sau
c. Quyền hạn và nhiệm vụ của các bên giao nhận khoán.
* Những công việc chuẩn bị cho việc giao nhận khoán.
* Trách nhiệm của bên giao khoán: Đại diện là Phòng Kinh tế kỹ thuật.
13
Công ty
Công ty
Đội
xây
dựng
Đội thi
công
cơ giới
Tổ
nhận
khoán
Đội
đóng
cọc
khoan
Cá
nhân
trực
tiếp
nhận

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp QTKD Tổng Hợp
+ Nắm vững hồ sơ thiết kế công trình, các yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật và
điều kiện cụ thể thi công xây dựng công trình.
+ Chuẩn bị và giao cho bên nhận khoán.
. Các hồ sơ kỹ thuật kèm theo bản tiên lợng và các chỉ dẫn kỹ thuật.
. Thời hạn hoàn thành công việc.
. Điều kiện chung và điều kiện cụ thể cho việc thực hiện hợp đồng.
. Gía giao khoán hoặc các chi phí sản xuất.
* Trách nhiệm bên nhận khoán : Các tổ, đội
+ Triển khai công việc chuẩn bị, nộp đúng thời hạn cho bên giao các hồ
sơ.
. Biện pháp thi công.
. Kế hoạch sử dụng lao động, xe máy, vật t nhiên liệu.
. Gía nhận khoán, thời hạn hoàn thành công việc.
. Danh sách cán bộ công ty nhân viên tham gia thực hiện công việc.
+ Trờng hợp bên nhận khoán chủ động tuyển nhân công thì bên khoán có
trách nhiệm kiểm tra t cách, năng lực và hoàn thành các thủ tục.
. Tổng hợp báo cáo danh sách và hồ sơ những công việc làm hợp đồng.
. Tổ chức kiểm tra sức khỏe - kiểm tra tay nghề.
* Những công việc trong quá trình thực hiện hợp đồng giao nhận khoán .
* Trách nhiệm bên giao khoán.
+ Phân công cán bộ quản lý giám sát, có đủ năng lực, thẩm quyền, đại
diện cho bên giao khoán giải quyết các vấn đề kinh tế kỹ thuật.
+ Tạm ứng cho bên nhận khoán, khi cha có khối lợng công việc thực hiện
thì vốn đó coi là 1 khoản vay với lãi suất thoả thuận.
+ Xác nhận khối lợng phát sinh, tổng hợp các kiến nghị, đề xuất của bên
nhận khoán để xử lý, giải quyết .
+ Kiểm tra đôn đốc bên nhận khoán thực hiện.
+ Quản lý, giám sát để xử lý kịp thời các vớng mắc.
* Trách nhiệm của bên nhận khoán.
+ Chỉ đạo, tổ chức thực hiện thi công.
. Tự tổ chức sản xuất.
14

Xem chi tiết: Khoán công trình ở cty cơ giới và xây lắp 12